Bedreigde talen op YouTube

Sinds een week of twee is er een nieuw YouTube-kanaal over taal. Op Disappearing Languages, een kanaal van National Geographic met als ondertitel “Enduring Voices – Documenting the planet’s endangered languages”, verzamelen twee taalkundigen filmpjes over allerlei bedreigde talen en minderheidstalen. David Harrison en Gregory Anderson willen zo dit soort talen, die soms nog nooit buiten een bepaald dorp zijn gebruikt, een wereldwijd platform geven.

Er zitten verrassende filmpjes tussen. Zo is er dit filmpje van een jongetje uit Toeva, een Russische deelrepubliek ten noorden van Mongolië, dat boventoonzang in zijn taal demonstreert:

Of een hiphopsong (helaas wat kort) in een Indiaase minderheidstaal:

Bijzonder vind ik deze demonstratie, van de manier waarop door een volk in Papoea-Nieuw-Guinea met lichaamsdelen wordt geteld. Anders dan wij houdt dit volk niet op als de tien vingers op zijn, maar ze krijgen het voor elkaar om tot 37 te tellen:

Zouden ze ook een 37-tallig stelsel hebben, in plaats van een tientallig zoals wij?

Er zijn op het kanaal tientallen andere clips te bekijken, sommige leuker of interessanter dan andere. Goed voor een hele tijd kijk- en luisterplezier!

1 april!

Het is 1 april. Als moeder van een achtjarige moet ik dus de hele dag op m’n hoede zijn voor beweringen als “Ieieieuw! Er zit iets vies tussen je tanden”, of “Help! De televisie doet het niet” (gek hoor, als je de stekker eruit hebt gehaald). Traditioneel doen ook de media goed mee met het voor de gek houden en internet is daar natuurlijk bij uitstek een geschikt medium voor. Daarbij vielen me dit jaar een paar 1 april-grappen op die met taal te maken hadden.

Zo kwam Onze Taal gisteren al met het bericht dat een harde g beter voor de gezondheid zou zijn dan een zachte, met daaraan gekoppeld een cursus voor zuiderlingen die graag de harde g willen aanleren. Ik ben benieuwd of er nog inschrijvingen zijn binnengekomen.

Google zegt een toepassing te hebben ontwikkeld voor het vertalen van dierengeluiden, Google Translate for Animals. Het bericht is voorzien van een heus YouTube-filmpje waarin de app wordt gedemonstreerd aan een verbaasde en zelf weinig spraakzame boer die vervolgens met mobiele telefoon in de hand achter z’n dieren aanrent. Zelfs de streepjescode bij het bericht, die met bepaalde mobiele telefoons (waaronder die van mij) gescand kan worden, doet het echt, al werkt de link die vervolgens op je scherm verschijnt dan weer niet.

Niet helemaal over taal, maar het gaat wel over teksttekens: YouTube kondigt op de startpagina aan dat ze TEXTp introduceren. De demofilmpjes (zoals deze) lijken te bestaan uit pixels die niet alleen veel groter zijn dan normaal, maar ook nog eens zijn vervangen door lettertekens. “Door alleen tekst te gebruiken help je YouTube om $1 per seconde te besparen op kosten voor bandbreedte.”

Ten slotte heeft de Dierenbescherming genoeg van discriminatie van dieren in de taal. Het gaat dan om uitdrukkingen als ‘mierenneuken’, ‘twee vliegen in één klap slaan’ en ‘de knuppel in het hoenderhok gooien’. “Een samenleving waarin het normaal is om te zeggen dat een huid niet moet worden verkocht voordat de beer geschoten is, gaat voorbij aan het feit dat een beer onder geen beding geschoten moet worden”, aldus een woordvoerder. Dit soort uitdrukkingen zou dan ook niet mogen worden opgenomen in de online Van Dale.